Het burgeractivisme in Syrië staat de laatste tijd meer en meer onder druk. Onschuldige burgers die opkomen voor vrijheid, een burgersamenleving en rechtvaardigheid, de authentieke revolutionaire gedachte, staan met hun rug tegen de muur. 

Het schaakspel

Het regime van Al-Assad en IS hinderen de burgeractivisten in Syrië meer en meer in hun werk. Langs de ene kant worden ze aangevallen uit de lucht in Syrië door de vliegtuigen van Al-Assad, zoals in Saraqeb de laatste twee weken. Langs een andere kant wint IS terrein op hun en is Al-Nusra zich steeds beter aan het organiseren in de bevrijde provincie Idlib volgen Raed Fares van Kafranbel (Idlib). Als het zo blijft door gaan komen we in een situatie dat het kiezen is tussen Al-Assad of de extremisten. De oppositie regering die moet opkomen voor de rechten van vluchtelingen en Syriërs in gebieden onder controle van de rebellen en gelokaliseerd is in Gaziantep, Turkije, is een clubje van revolutionairen die alleen om meer geld vragen voor hun projecten, terwijl er veel in hun eigen zakken en met een loon om zelf in het Westen van te dromen volgens vluchtelingen die zich eerder als neutraal zien. De doorsnee vluchteling ziet de oppositie als revolutionaire dieven volgens een gevluchte burgeractivist uit Aleppo die nu in een klerenwinkel werkt.

Het ziet er meer en meer naar uit dat de 3 miljoen geregistreerde vluchtelingen in het buitenland gedoemd zijn om in de buurlanden te verblijven omdat de slag om Syrië voornamelijk tussen IS en het Al-Assad regime zal gaan. Dit lijkt zo op dit moment, maar tot nog toe heeft een echte directe confrontatie nog niet plaatsgevonden, enkel lokale. Het ziet er meer naar uit dat Syrië zal moeten kiezen tussen de coëxistentie zoals in Libanon of apartheid zoals in Israël en Palestina, volgens een Palestijns-Syrische burgeractivist. Syrië zou eigenlijk al een landnaam zijn die niet meer zou mogen bestaat. De kaart is definitief hertekend.

Gevluchte burgeractivisten

Toch zijn veel Syriërs sceptisch over de revolutie, daarvoor hadden ze een leven, nu hebben ze niets. Veel burgers doen op dit moment alles om te overleven en een toekomst te bieden aan hun kinderen of een waardig leven te leiden. Veel van hun dromen van ooit naar Europa te gaan en zijn daarvoor nu in de buurlanden aan het sparen.

Jong volwassenen die hun studies stopten, actief werden in het verzet en later naar de buurlanden vluchten, zijn vaak de enige kostwinners in hun familie omdat de ouders niet meer aan werk geraken. Deze moeten afstappen van hun activiteiten en hun dromen om verder te studeren. Zij krijgen de slechtste betaalde jobs in Turkije. Bij de vluchteling die in het dagdagelijkse leven met het absolute minimum moeten overleven, zeggen dat 90% van de burgeractivisten het voor het geld doet in Gaziantep, Turkije.

De burgeractivisten blijven dus bestaan onder de vorm van activisten. Ze gebruiken hun revolutionaire vaardigheden en connecties om van hun passie hun beroep te maken. Het werk dat ze in Syrië deden als burgeractivisten vonden ze gewoon plezant dus ze zouden graag op deze golf verder werken. Voor deze burgeractivisten is de revolutie een beroep geworden om te kunnen overleven. Ze weten dat ze hun toestand kunnen gebruiken om een leven uit te bouwen ten voordele van land.

Lokale burgerinitiatieven in Syrië

De lokale initiatieven in Syrië zijn onder gefinancierd, zijn afgesloten van de buitenwereld en bezwijken onder de bommen. Door het bombarderen van Kafranbel, het bekende stadje met hun protesten op vrijdag met creatieve tekeningen en teksten op banners, zijn deze burgeractivisten zich gaan verzamelen in 'Idlib countryside' en gaat het protest waarschijnlijk niet meer door in Kafranbel, volgens Marjolein Wijnickx van PAX Nederland.

Toch blijft het belangrijkste probleem de onderfinanciering van burgerprojecten in Syrië, deze gaan met bokalen in winkels geld verzamelen zoals de school in Aleppo, Mustafa Qarman met de campagne van Kesh Malek (Schaakmat), hiermee willen ze 15 scholen financieren onder de slogan; 'Chance for Change'.

De lokale burgeractiviteiten blijven brood nodig en zijn de spil van de Syrische revolutie. Deze helpen de burgers in Syrië die anders zouden verstoken worden van hulp. Deze verdienen onze steun.

Volgens Marjolein Wijnickxs van PAX lieten haar de mensen die ze sprak in Gaziantep weer zien dat er hoop is. Een activiste uit Hassakeh was bang om weer terug te gaan omdat de frontlinie van IS nu deze vlak bij waar zij woont is. Maar toch gaat ze terug en maakt ze plannen voor de activiteiten die ze gaan doen in hun centrum. Deze mensen willen een ander Syrië en zij zijn de mensen die een ander Syrië mogelijk kunnen maken. Hen ondersteunen is de beste investering in een toekomstig vreedzaam en democratisch Syrië.

Deze grass-roots initiatieven blijven dus tot op de dag van vandaag voortgaan, maar omdat de lokale burgeractivisten steeds minder vrij kunnen bewegen, vaak alleen via gsm en facebook kunnen communiceren, tekort hebben aan voedsel en voortdurend kunnen gebombardeerd worden; Komen hun verhalen vaak niet in de media. Desalniettemin dat zij onderdruk staan, zijn de lokale burgeractivisten een onontbeerlijk weefsel voor hoop omdat ze blijven geloven in een eengemaakt Syrië in een conflict waar iedereen tegen elkaar wordt uitgespeeld.

Er is een historische band tussen Latijns-Amerika en Syria. Er leeft er een gemeenschap van 10-15 miljoen Syrio-Libanezen. Het zijn voornamelijk Christenen die zijn gevlucht uit het Ottomaanse Rijk eind 19de eeuw. Deze groep heeft zich kunnen integreren in de samenleving, maar er zijn nog restanten van hun taal en cultuur aanwezig. 

Toen de Caudillo Hugo Chavez aan de macht kwam, begon hij begin 21ste eeuw bewustzijn van de Syrio-Libanese gemeenschap te stimuleren, om hun van hun historische connectie met de Arabische wereld te overtuigen. Daarbij hebben natuurlijk de aanslagen op de WTC torens en de inval in Irak en Afghanistan geholpen. Het Midden-Oosten kwam toen in het midden van het geopolitieke toneel te staan. Het hoogte punt van deze bewustzijnscampagne was dat Bashar Al-Assad in 2010 een tour deed door Latijns-Amerika om bij deze gemeenschap de banden nog duidelijker te maken. Toch is het vreemd dat we zo'n een bewustwordingsproces zien, dit is eerder te verwachten bij de Palestijnse diaspora.

Toen de Syrische revolutie uitbrak, riep Chavez uit dat de oppositie terroristen waren. Echter kon de oorlog die daar opvolgde de Syrio-Libanese gemeenschap niet koud laten. Vooral het linkse deel van de gemeenschap steunt het regime en er is maar een kleine groep tegen het regime. Omdat de meeste Christen zijn, voelen zij zich meer verbonden met het regime. Zij hebben ook meer schrik voor sektarisch geweld.

In november 2012 is de speciale gezand van Al-Assad, Bouthaina Chaaban, naar Brazilië getrokken omdat hij ziek was. Er zijn geruchten dat hij helemaal niet ziek was en dat hij daar met de vice-president van Brazilië heeft gesproken. Michel Temer, de vice-president, is zelf Syrio-Libanees. Het zou kunnen dat daar de basis is gelegd van een plan van samenwerking tussen Putin-Al-Assad-de Caudillo's. De Mercosur is een groep van landen in Latijns-Amerika die samenwerken. Er is gepraat geweest over mogelijk vlucht routes voor Al-Assad naar Latijns Amerika.

Zoals iedereen weet speelt Rusland ook een belangrijke rol in Syrië, het levert wapens, brengt veto's uit in de VN-Veiligheidsraad en levert morele steun aan het Regime bijvoorbeeld tijds de verkiezingen op 3 juni 2014.

Tot nu toe hebben we de link tussen Latijns-Amerika en Syrië, daarbij komt nog eens de link tussen Syrië en Rusland. Wie de media volgt kent ondertussen al de link tussen Putin en Latijns-Amerika.

Tien jaar geleden werd de Chinese interesse ontvangen in Latijns-Amerika met el Cuento Chino (Het Chinese fabeltje, of iets dat niet waar is). Niemand geloofde dat de Chinezen hun kwamen helpen. Nu 10 jaar later staan de Russen klaar, Putin maakte in juli een tour door Latijns-Amerika daar maakte hij bekend dat hij van Latijns-Amerikaanse en Russische samenwerking een speerpunt wilt maken. De Latijns-Amerikaanse leiders zijn tevreden met zijn beleid, maar ondertussen zijn de Emirati's al lang in Latijns-Amerika op rondreis gepasseerd. Nu hoopt Putin de gedeeltelijke schade die het heeft opgelopen door de boycot van Rusland door de Westerse wereld te niet te doen door met Latijns-Amerika samen te werken. Dus nu wordt de driehoeksrelatie duidelijk.

Er moet echter ook gesteld worden dat ze driehoeksrelaties duidelijk wederzijds zijn. Namelijk de Caudillos kopen wapens bij Rusland, Rusland koop vlees, vis, groenten, fruit en zuivel bij de caudillo's. Rusland levert wapens aan Syrië en Al-Assad geeft putin macht in het Midden-Oosten, door bevoorbeeld weer Russische scholen in te voeren. Assad krijgt steun van Latijns-Amerika en gratis olie en last but not least dankzij Al-Assad krijgt Latijns-Amerika Rusland als bondgenoot.

Toch is er een kink in de kabel, wat deden de Emirati's grote vijanden van AL-Assad daar? Dat zal de toekomst uitwijzen.

Bashar Al-Assad won de verkiezingen van 3 juni met 89% van de stemmen en er kwamen 73% van de stemgerechtigden opdagen volgens officiële bronnen. De Baath-partij, Hezbollah en Rusland vinden de 'bloedverkiezingen' een democratie waardig omdat de Syriërs vrij hebben kunnen stemmen. Voor hen geven deze verkiezingen democratische legitimiteit aan het leiderschap van Bashar Al-Assad.

Internationaal gehakketak

De verkiezingen vonden plaats in het kader van de aangekondigde hervormingen die enkele maanden na de start van de revolutie zijn doorgevoerd. Vroeger werden er enkel referenda georganiseerd over de president. Het voltrekken van de verkiezingen heeft VN-gezant Lakdar Brahimi doen beslissen om de handdoek in de ring te werpen. Bashar Al-Assad deed een verschroeiende uithaal naar de landen die deze verkiezingen een 'parodie' of een 'farce' hadden genoemd: 'het Syrische volk is soeverein en ze hebben hun eigen kijk op de toekomst.' Volgens John Kerry waren de verkiezingen een grote nul, het conflict is hetzelfde, de terreur is hetzelfde en de moorden zijn hetzelfde. Daarop reageerde Hezbollah leider Hassan Nasrallah: 'elke politieke oplossing in Syrië begint met Dokter Bashar Al-Assad. Dit is het resultaat van deze verkiezingen. Omdat hij een nieuw mandaat van zeven jaar heeft gekregen en verkozen is door miljoenen mensen.'

De waarheid achter de officiële cijfers

Volgens Bilal Zaiter van de organisatie, The Creative Syrian Revolution, zijn er tekenen van hoop: 'Volgens de officiële bronnen van het regime waren er 15 miljoen mensen stemgerechtigd. Daarvan zijn er 11 miljoen gaan stemmen en Al-Assad won daarvan 8 miljoen stemmen. We zijn zeker dat deze officiële uitslag niet correct is, maar als we de cijfers bekijken dan zien we dat Al-Assad 55% van de stemgerechtigde kiezers voor zich heeft kunnen winnen. Dan heeft 45% van de stemgerechtigde Syriërs niet voor hem gestemd, voeg daar bij het misbruik in de stembureaus, de valse identiteiten en de ambtenaren die gedwongen werden om te stemmen. Het aantal stemmen voor Al-Assad slink nog verder weg als je de niet-stemgerechtigde vluchtelingen buiten Syrië, de niet-stemgerechtigde inwoners bevrijde gebieden, de niet-stemgerechtigde koerden in de autonome Koerdische gebieden in rekening brengt. Dan weet je onmiddellijk wat deze verkiezingen werkelijk en gelukkig hebben aangetoond.'

Sinds maart 2011 hebben de Syriërs een enorme stap gezet tot een democratische en vrije samenleving. Zeker als je weet dat Al-Assad in een referendum in 2007 nog won met 97% van de stemmen en een opkomst van 95% van de stemgerechtigden. Het is duidelijk dat de leugens van het Syrische regime zonder na te denken worden overgenomen door haar bondgenoten. Terwijl deze resultaten een waarheid verbergen die het regime en haar bondgenoten liever niet zouden willen horen, de Syrische publieke opinie is tegen het regime gekeerd. Of moeten we misschien geloven dat Al-Assad een foute berekening heeft gemaakt van het aantal stemmen die hij wou behalen?

Sinds meer dan drie jaar verzetten burgeractivisten zich tegen de terreur van het regime van Bashar al-Assad in Syrië. Zelfs in volle oorlog is Syrië een sociale fabriek van geweldloos verzet in al haar vormen. De laatste maanden stond het Burgeractivisme enorm onder druk, toch zijn er positieve noten.  

Wat al lang vergeten wordt is dat het conflict in Syrië geen zwart-wit verhaal is. Er moet echter op blijven gehamerd worden dat de Syrische Revolutie nog lang niet dood is. Op verschillende plaatsen bloeit deze nog steeds. Het Syrische conflict kan niet gereduceerd worden tot een geopolitiek spel, waarin alle groepen zijn gemilitariseerd en waarin Islamisme en sektarisme bod vieren.

Het is opmerkelijk om te zien dat het Syrische conflict geïnstitutionaliseerd geraakt is. De strijd van de burgeractivisten is 'bottom-up' terwijl er enkel aan 'top-down' strategieën wordt gedacht. Een politieke oplossing is volgens de internationale gemeenschap enkel mogelijk tussen politieke leiders en de staat.

Terwijl de strijd van activisten en hun burgerinitiatieven voor vrijheid, waardigheid en sociale rechtvaardigheid centraal zou moeten staan. De geestelijke vader van de burgerinitiatieven die zijn ontstaan in Syrië is de anarchist wijlen Omar Aziz, die gestorven is in februari 2013 in een gevangenis van het regime.  

Het is duidelijk dat er binnen de publieke opinie weinig bewustzijn bestaat over de populaire strijd en de 'grass-roots' civiele beweging in Syrië. Een verzachtende reden voor is dat het Syrische middenveld problemen heeft om te communiceren met het buitenland.

Omdat er weinig elektriciteit en internet is kunnen zij moeilijk hun boodschap naar buiten krijgen. Er moet ook rekening worden gehouden met het feit dat op dit moment meer de 50% van de bevolking honger lijdt, daarmee dat ze hun schaarse middelen niet in communicatie steken.

Rajaa Altalli, co-oprichter en co-directeur, vertelt: 'De situatie van de burgeractivisten in Syrië is complex. Het zijn lokale groepen of lokale organisaties die, met verschillende missies, samenkwamen in een gefragmenteerde samenleving. Sommige van deze groepen sensibiliseren, andere verlenen psychosociale zorg of werken aan verzoening. Velen doen aan humanitaire hulp. De burgeractivisten verrichten belangrijk werk voor hun gemeenschap; zonder dit werk zou Syrië er nog slechter aan toe zijn. Ze zullen echter pas echt iets kunnen doen met een beter communicatie tussen de verschillende groepen en nationale en internationale organisaties. Omdat ze op die manier samen het regime onder druk kunnen zetten. Omdat er geen andere oplossing is voor het conflict dan een politieke oplossing.'

Ook volgens ngo Madani is het lokale middenveld de uitgelezen gesprekspartner om met alle spelers binnen en buiten Syrië te dialogeren om een duurzame vrede via een politieke weg te bewerkstelligen.

Initiatieven zoals Radio Alwan, dat op 5 april zijn eenjarig bestaan vierde, promoot vrije meningsuiting en debat. In Darraya bokst Enab Balady op tegen de officiële kranten van het regime met een onafhankelijk weekblad.

In de provincie Idlib is een herbebossingscampagne op poten gezet. Dat was nodig nadat mensen de bomen omhakten om op te branden tijdens de winter en regeringsbombardementen de bossen vernielden.

Vrouwen eisen hun rechten op tijdens de internationale dag van de vrouw. Omdat zij vinden dat zij ondanks grote opofferingen weinig hebben kunnen bereiken en niet vertegenwoordigd zijn in de oppositie.

Die projecten krijgen in Saraqeb en Kafranbel ondersteuning van IN GREEN, dat in alle bevrijde gebieden miljoenen euro's aan humanitaire hulp uitgeeft. De meeste initiatieven zijn ondergronds actief, uit schrik voor vergeldingsacties van het regime en de extremisten. Op dit moment is IN GREEN bezig met het beheer van water en vuilnis, infrastructuuropbouw en civiele bescherming. Het project wil de economische cyclus weer op gang brengen.

Syrië heeft zoveel averij opgelopen dat het land zeker 30 jaar nodig zal hebben om terug op de ontwikkelingsgraad van 2010 te geraken.

Toch is er beperkte internationale solidariteit met de burgerinitiatieven en weinig erkenning voor de uitdagingen waar zij voorstaan. Burgeractivisten en hun initiatieven staan er dus vaak alleen voor, omdat de politieke beweging onder leiding van Ahmad Al-Jabra van de Syrische Nationale Coalitie hun steeds meer naar de zijlijn verplaatst en hun geen financiële steun geeft.

Al-Jabra gelooft staat voor een militaire oplossing van het conflict. Hij reist de wereld rond voor financiële steun te krijgen voor een 'game-changer', een wapen dat het militaire status-quo kan verbreken.

Internationale NGO's en de VN zijn verplicht om als ze hulp willen verstrekken via het regime te gaan. De VN doet dit omdat er anders moeilijk nog een politieke oplossing kan komen omdat er dan helemaal geen dialoog meer mogelijk is met het regime. De grootste NGO die actief is in Syrië voor humanitaire hulpverlening Mercy Corps zij gaan in tegen het beleid om via het regime te gaan. Daardoor kozen zij om hun hulp in regime gecontroleerde gebieden te stoppen. Met als gevolg dat alle hulp nu geconcentreerd wordt in gebieden die door het regime gecontroleerd worden. Het is belangrijk dat er nu internationale solidariteit op gang komt zoals deze van Mercy Corps in de bevrijde gebieden.

Het middenveld in de Westerse wereld moet zich afvragen of er een populaire strijd aan de gang is en of er organisaties zijn met welke zij hun waarden delen? Het antwoord op beide vragen is: JA! Dus het is nu het moment dat de burgeractivisten aan het langste eind trekken. En dat er een geweldloze 'game-changer' komt voor de Burgeractivisten zodanig zij als een feniks uit het stof kunnen oprijzen.