Haïtiaanse diaspora in Brazilië steeds minder welkom

Na de aardbeving in Haïti zijn ongeveer 15.000 Haïtianen naar Latijns-Amerika gemigreerd, 6.000 naar Brazilië, 2000 naar Ecuador en Chili en 1000 naar Mexico. De Haïtianen verkiezen Latijns-Amerika omwille van haar relatief open grenzen in vergelijking met de VS en de prijs van de reis naar de VS is ongeveer even duur als naar Latijns-Amerika. De Latijns-Amerikaanse landen verwelkomden de Haïtiaanse diaspora omwille van humanitaire redenen na de aardbeving, maar tegenwoordig wordt het beleid steeds restrictiever.

De Haïtianen beginnen hun reis in Port-au-Prince, daar nemen ze de bus naar Santo Domingo, hoofdstad van de Dominicaanse Republiek. Ze nemen in Santo Domingo een vliegtuig naar Lima en trekken van daar te voet voor 5 tot 6u door de vlaktes van het binnenland. Daar nemen ze de bus naar Iquitos, om dan een gevaarlijke boottocht te ondernemen van het grensdorp Santa Rosa naar Tabatinga in Brazilië. Ze worden begeleid door "coyotes" of "gidsen" van Haïtiaanse origine, die duizenden dollars verdienen met de mensensmokkel.

De relatief open grens tussen Peru en Brazilië is het ideale werkterrein van de mensensmokkelaars. De Haïtianen gaan dan meestal aan de slag in de illegale hout en mijnbouw industrieën, vaak worden ze verkocht door de mensensmokkelaars.

In februari 2012 gaf de Braziliaanse overheid 520 000 dollar uit om in de grens staten van Acre en Amazonia om de illegale Haïtianen aan een visa te helpen en hun legaal aan het werk te krijgen voor een periode van 5 jaar.

Omslag in het beleid

In augustus waren er 105 immigranten die maanden in het Peruviaanse dorp Iñapari, op de grens met Brazilië en Bolivië, vast zaten. Hun situatie was dramatisch, enkele van hen gingen in honger staking. De oorzaak was dat Brazilië haar grens dicht hield, op de koop toe hadden ze geen humanitaire assistentie in Peru.

In Augustus zaten er 210 Haïtianen vast in Brasileia dicht bij de grens met Peru en Bolivia. Zij waren aan het wachten op de legalisering van hun verblijfsdocumenten. De locale overheid begon met humanitaire assistentie voor de immigranten die vaak gehydrateerd en hongerig aankwamen na een tocht van enkele dagen in het Boliviaanse Amazone woud. Zij werden op 18 september geregulariseerd.

Op dit moment wil de locale overheid van Brasileia geen humanitaire assistentie leveren aan de Haïtianen omdat Brasileia geen geld meer heeft. Ze ging hiervoor naar de centrale overheid, maar die twijfelde nog over het te volgen beleid. Ofwel zou ze hun verblijf legaliseren ofwel hun terug sturen naar Haïti of gewoon de grens over Peru in.

Deze tendens is te voelen in heel Latijns-Amerika, meer een meer wordt er overwogen om de Haïtianen te deporteren. Na de aardbeving was er een moratorium ingesteld op het terugsturen van de migranten uit humanitaire overwegingen, maar ondertussen is het beleid veranderd en is de repatriëring terug in beeld gekomen.

Volgens Antonio Patriota, minister voor buitenlandse zaken in Brazilië, is de oorzaak hiervoor dat de Braziliaanse overheid de georganiseerde misdaad (mensensmokkel) wil bestrijden die de immigranten exploiteert.

---